نقدی بر دورهء2820 سالی در گاهشماری هجری شمسی

دوره ها رکن رکین گاه شماریهای ایرانی از آغاز تا به امروز بوده است. در دوران هخامنشیان گاه شماری شمسی- قمری با دورهء19ساله به کار می رفته است. سلوکیان گاه شماری شمسی- قمری با دورهء25 ساله را به کار می بردند. اشکانیان در آغاز همان شیوهء سلوکیان را ادامه دادند، ولی به زودی با مبدأ مستقلی که از شروع سلطنت سلسلهء خود تأسیس کردند گاه شماری شمسی را رسمیت دادند. در دورهء ساسانیان گاه شماری دورهء اشکانیان به دو صورت عرفی و وهیژکی (بهیزک) متداول گردید. دورهء برقراری کبیسه در هر 120 سال در دورهء ساسانیان موضوع مطالعات بسیاری از محققان ایرانی، شرق شناسان شده است. کبیسهء مضاعفی که در سال 461 م در دوران سلطنت فیروز (459-484 م) پسر یزدگرد دوم در گاه شماری وهیژکی برگزار شده است، نزدیک به 600 سال یعنی تا تأسیس مبدأ گاه شماری جلالی نقطهء عطف محاسبات برقراری کبیسه در گاه شماریهای ایرانی در ایرأن وحتی سایر مناطق در قلمرو اسلامی بوده است. شیوهء برگزاری کبیسه در گاه شماری جلالی یکی از افتخاراتی است که منجمان و ریاضی دانان ایرانی نزدیک به هزار سال پیش به آن دست یافته اند. متأسفانه هیح گاه و حتی در دوران معاصر برای کاربرد دوره های برقراری کبیسه و بسیاری دیگر از ارکان اصلی گاه شماری محمل قانونی لازم تدارک